Ο Ανδρέας Παπανδρέου λείπει από την πολιτική ζωή σχεδόν δύο δεκαετίες και παρόλα αυτά προστρέχουμε, θα έλεγα από το σύνολο του πολιτικού φάσματος, όλο και περισσότερο σε λεγόμενα και πρακτικές του. Πολλές φορές, σε κάθε ασχολούμενο με τα κοινά άτομο, συντελείται η εσωτερική άσκηση «τι θα έλεγε ο Ανδρέας» ή «τι θα έκανε ο Ανδρέας» στην παρούσα περίπτωση, πιστοποιώντας με τον πιο χαρακτηριστικό τρόπο την επίδραση της ιστορικής αυτής προσωπικότητας στην διαμόρφωση της πανεθνικής πολιτικής συνείδησης της σύγχρονης Ελλάδας.
Κατά την προσωπική μου άποψη η ισχυρή αυτή επιρροή, εκτός από την ιστορική πολιτική διαδρομή και το έργο του πηγάζει μέσα και από την οπτική με την οποία προσέγγιζε την πολιτική. Σκεφτόταν, τοποθετούνταν και δρούσε κατά κύριο λόγο «επί της αρχής». Τον ένοιαζε η «μεγάλη εικόνα» της πολιτικής και των γεγονότων. Ό,τι πήγαζε και αφορούσε αξίες ανώτερες και την βαθύτερη ιδεολογία του, όπως η δημοκρατία, η ειρήνη, η αλληλεγγύη, η κοινωνική κινητικότητα, η ισχύς το δικαίου, τα κοινωνικά δικαιώματα, η ισότιμη πρόσβαση της μεγάλης πλειοψηφίας σε ευκαιρίες και δυνατότητες για μια καλύτερη ζωή. Δεν καταπιάστηκε ποτέ και δεν ασχολήθηκε με μικρότητες, και με την φθορά ανούσιων αντιπαραθέσεων κοίταζε τους πολιτικούς αντιπάλους στα μάτια και αντάλλασε ανώτερη πολιτική επιχειρηματολογία, πάντοτε με ευγένεια, όσο σκληροί κι αν γινόταν οι διαξιφισμοί. Στοιχεία που αποτελούν χαρακτηρισμούς κοινής αποδοχής ακόμη κι από τους επικριτές του.
Το μεγαλείο του Ανδρέα, το οποίο κατέχουν οι μετρημένοι στα δάχτυλα του ενός χεριού αντίστοιχοι μεγάλοι ηγέτες της νεότερης ιστορίας της χώρας μας, δεν ήταν μόνο η ύπαρξη αυτών των χαρακτηριστικών αλλά η ικανότητα του να τα μετατρέπει σε κεντρικά χαρακτηριστικά του πολιτικού συστήματος, μέσα στο οποίο δρούσε. Ακόμα και στην πιο σκοτεινή ώρα, όταν οι πολιτικοί του αντίπαλοι από το σύνολο του πολιτικού φάσματος στράφηκαν εναντίον του. Σε μια ιδιότυπη συμμαχία επιχειρηματικών και εκδοτικών συμφερόντων της εποχής, βυθίζοντας την πολιτική ζωή στην σκανδαλολογία και στην ηθική της κλειδαρότρυπας, ο Ανδρέας κράτησε ψηλά το επίπεδο της πολιτικής αντιπαράθεσης απέναντί τους. Επέμεινε στον δικό του τρόπο και επικράτησε απέναντι τους, ολοκληρωτικά.
Αυτή η «μεγάλη εικόνα» είναι και η κεφαλαιώδης κληρονομία του στο πεδίο της εξωτερικής πολιτικής. Η Ελλάδα ως μέρος ενός ευρύτερου πλέγματος γεωπολιτικής στα Βαλκάνια, στη Μεσόγειο, την Ευρώπη και τον κόσμο. Η Ελλάδα με τα πόδια στη Δύση και το βλέμμα στην Ανατολή. Με εξωστρεφή, πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική, με διορατικότητα και αξιοποίηση των συγκριτικών πλεονεκτημάτων και της μέγιστης δυνατής αυτονομίας κινήσεων, εντός των διεθνών συμμετοχών της και της ευρωπαϊκής της ταυτότητας.
Κι αυτήν την τελευταία του, κορυφαία συνεισφορά, την νοσταλγούμε και την επιζητούμε σήμερα, περισσότερο από ποτέ.